24 Mart 2013 Pazar

Sardes'te bir musevi tapınağı , havra

Lidya Kırallığı demek Sartes demek . Son kıral cömertliğiyle ünlü ve hala dillerdeki deyimle onu anıyoruz "Karun kadar zengin" ... Karun yada Kroisos tarihta bilinen ilk altın ve gümüş paraları bastıran kişi . Ülke zenginliği alınan vergiler , ticaret ve altın üretiminden kaynaklanıyor . Doğudan bir çok devletin gözü burada da olsa ancak Persler yenebilmiş . Persler Batı Anadolu'da bir çok yeri ele geçirmiş olsada en önemli Satraplık merkezi Sardes olmuş . 
Büyük İskender buralara hakim olunca Sardes 'in önemi kaybolmamış , ordunun dinlenme merkezi ve yine satraplık merkezi olmuş .Roma imparatorluğunda da Sardes önemini koruyor . İlginç olan Roma devrinde burada bir büyük sinegog var : Sart Havrası .
Lid dilinde Sart 'a Sfaradis dendiği için Safarat Yahudileriyle ilgi kurulmakta ve buranın kazı araştırma paralarını bir amerikan musevi lobisi finanse etmektedir .Sart Havrasının MS 3. yüzyıldan kalma olduğu tahmin ediliyor .Bu heybetli havranın tabanı mozaiklerle kaplı , duvarları da mermer plakalarla kaplıymış . ( bak resimler )
O çağda burada önemli musevi topluluğunun bulunduğu ortaya çıkıyor . 
Başlangıcı 3000 yıllarının ikinci yarısına  tarihlenen Sardes  aynı zamanda kitabı mukaddesin vahiy bölümünde adı geçen 7 kiliseden ( inananlar topluluğu ) birisi barınıyormuş . 
Sardes 'i 1402 de Timur yağmalayınca önemini yitirmiş .
Havra 'nın görüntüleri ; dış avlu 


 Havranın iç görüntüleri 




  

İç kısımdaki yerdeki mozaikler bozulmuş , bozulmadan kalan süsmeler çok güzel .  
Tören masasının her iki tarafında ikişer aslan heykeli var . Masanın her iki 
ayağında da kartal kabartması mevcut .
Alt sağ kısımdaki resimdeki geometrik şekiller güzel , bilmem üstü kahverengi 
küp şekillerini ayırt edebildiniz mi . 
Bir duvar panosunun önünde eşimin resmiyle bu bölümü bitiriyorum .